Storm kan in België het hele jaar door voorkomen, maar de kans op een flinke storm die geruime tijd woedt is het grootst in de periode oktober tot en met maart. De temperatuurverschillen tussen het noordelijke en zuidelijke deel van het Noordelijk Halfrond zijn dan het grootst, waardoor ook de luchtdrukverschillen groot zijn en actieve depressies ontstaan. Wanneer de atmosfeer eenmaal onrustig is kan met een krachtige westelijke luchtstroom op 9 tot 10 kilometer hoogte in de atmosfeer (straalstroom) de ene stormdepressie na de andere onze kusten bereiken. Het kan dan soms twee weken achtereen herhaaldelijk tot stormachtig weer komen. Hoe zwaar een storm wordt is niet zozeer afhankelijk van de luchtdruk die de depressie in zijn centrum bereikt, maar wordt bepaald door de grootte van de luchtdrukverschillen in zijn omgeving. Een lage barometerstand zal daarom niet altijd leiden tot storm, maar bij een snelle verandering van de druk neemt de wind meestal wel flink toe. Het gebied met de grootste luchtdrukverschillen en de krachtigste wind ligt meestal ten zuidwesten of westen van de stormdepressie. De zwaarste stormen, in onze streken, meestal uit richtingen tussen zuidwest en noordwest, worden dan ook veroorzaakt door depressies die over de Noordzee koersen. Trekt de kern van de depressie juist ten zuiden langs ons dan passeert het windveld ook ten zuiden en blijft de zuidwesterstorm uit. Door een kleine koersverandering van de depressie kan de storm ons op het laatste moment missen. Een dergelijke wijziging of een toename van de storm worden vaak pas op het laatste moment duidelijk. De meteorologen volgen de ontwikkelingen op de voet en passen de weersverwachtingen aan als daar aanleiding toe is.
Stormen op zee komen geregeld voor en vormen een groot gevaar voor de scheepvaart. Vele verhalen zijn ons bekend over vergane visserschepen met verlies van bemanning. Maar stormen op zee zijn eveneens naargelang omstandigheden een groot gevaar voor het land op overstromingen.
De kuststrook heeft gedurende stormen te kampen met sterke wind en rukwinden, hoge waterstand door het tij en windrichting, en een ruwe zee met hoge golven.
Het getij, hoe werkt dat ook alweer
De aangerichte schade vernemen we op radio en in de kranten, de televisie brengt het in beeld. Tonnen zand worden door de wind verplaatst. De golfslag kan grote schade aanrichten aan zeedijken en havenhoofden. De windrichting, waterstand en golfhoogte zijn van groot belang. Wind komend uit zee zal de waterstand ver-hogen, en de golven sterker laten inbeuken op de kust. Gevaar voor overstroming.
Weersvoorspelling en stormwaarschuwingen zijn erg belangrijk voor de hulpdiensten en te treffen maat-regelen. De verbetering van de waarnemingen en de snelle verwerking van de gegevens geeft een betere inschatting van hevigheid, plaats en tijdstip.
Het is een zware opdracht voor het kustbeheer om onze kusstrook tegen deze stormen te verdedigen en het land te beschermen tegen overstromingen.
L'Echo D'Ostende 4 februari 1877
verzameling Gino Provost
Lijst van stormen in Belgiӫ bron KMI - http://www.meteo.be/meteo/view/nl/1103446-Storm.html
Aan de monding van de havengeul werd in 1865 het eerste staketsel geheid. Het wester-paalhoofd was veel ruimer dan thans en voorzien van een lieflijk drankhuisje. Het staketsel was een van de grootste attrakties voor de verlofgangers. Het westerhoofd werd tijdens de zware storm van 30 september 1911 van de wandelgang losgerukt en een tweehondertal meter westwaards geslagen en op het strand neergezet, zodat het, bij laag water, op het droog zand staat. Als aardigheid zij vermeld dat het licht in den toren vieren-twintig uur later, ondanks dit onzacht verplaatsen, nog altijd brandde. Op den achtergrond van dit zicht ziet men het stakketsel der havengeul, tot wiens uiteinde dit afgescheurde deel behoorde. |
---|
400 jaar voor de storm op 1 februari 1953.
Het register "Camerboeck" van juli 1952, gewaagt van een doorbraak van de zee door de Nieuwpoortse duinen en een ovestroming van de Nieulantpolder:
"Lieven de dycmeestre segt de inbrake vanden watere van de de laeste inundatie is ghecommen inde poldre deur de dunnen". fol. 90 vol n. 3
De overstromingen, die zowel poldergronden als bebouwde kommen troffen, traden blijkbaar op wegens het bestaan van zwakke punten hetzij in het natuurlijk verdedigingsstelsel (duinen) hetzij in de kunstwerken door de mens opgericht.
De oppervlakte der overstroomde Zeepolders was als volgt verdeeld:
Lombardsijde overstroomde oppervlakte 120 ha monding van de IJzer en opstuwing van het water tegen het sluizenkomplex van Nieuwpoort. Bovendien werd de stad Nieuwpoort gedeeltelijk overstroomd (20 ha)
"Op 1 februari een hels stormweer dat zijn hoogtepunt bereikte rond 2 uur. Deze Sint-Ignatiusvloed is een echte ramp geworden voor de ganse kust. Te Nieuwpoort-Bad is aan de zeedijk heel wat metselwerk verwoest. Ontelbare m3 zand zijn door de ruwe zee aan de dijk onttrokken. De dijk is erg gehavend uit dit stormweer gekomen. De IJzer is uit haar oevers geslagen en 120 ha staan blank. Het veerhuis is vernield en het water staat tot aan de spoorweg. Onder de zeer vele nieuwsgierigen op de zeedijk bemerken we o.m. op maandagmiddag omstreeks 14 u. koning Boudewijn in gezelschap van de gouverneur en de burgemeester. Die verlaten op twee plaatsen hun wagen om de enorme schade te bekijken nl. nabij het loodswezengebouw en ter hoogte van de Henegouwenstraat."
Beste bezoekers van de brandweersite, op 1 februari 2003 is het 50 jaar geleden dat Nieuwpoort getroffen was door een overstromingsramp.
Ziehier een verslag ervan.
Relaas over de overstromingsramp te Nieuwpoort op 1 februari 1953.
Door Korporaal Calie Roger
Kandidaat- Officier.
Zondagnacht, 1 februari 1953 te 1u55 werd de bevelhebber van de brandweer van Nieuwpoort, uit zijn slaap gerukt door een schel en dringend herhalende telefoongerinkel.
Vermoedend dat ergens een brand was ontstaan, was hij niet weinig verwonderd van uit de bakkerij Vanhee, gelegen Kaai ter stede, te vernemen dat de kelder van zijn inrichting vol water liep.
Terstond deed hij een beperkte telefonische oproep. Alzo kon een tiental brandweermannen bereikt worden en werd hen opdracht gegeven naar het brandweerstation op te rukken (deze was dan gelegen in de langestraat naast de politie) en aldaar de bevelen af te wachten.
Hij zelf spoedde zich ter plaatse om de toestand te verkennen en stelde het ongelooflijke feit vast, dat rond de omgeving van de bakkerij verschillende straten onder water stonden. Gezien de ernst van de toestand besloot hij onmiddellijk algemeen alarm te geven. De sirene loeide dan ook om 2u10, het op en neergaande klagend geluid had alle moeite om tussen de geweldige storm van het noordwesten door te dringen.
Intussen had de bevelhebber contact genomen met de Heer Burgemeester Gheeraert en werd besloten de Schepen van Openbare Werken eveneens te raadplegen. Een reddingsboot moest bijgehaald worden om het huis van de Schepen te bereiken dat intussen door het steeds stijgende water volledig geisoleerd was. Onze bevelhebber vergezeld van de Heer Burgemeester en enkele manschappen maakten daarop een door hen nooit te vergeten bootreis door de straten van de stad naar het huis van de Schepen.
Een grondige verkenning van het geteisterd gebied volgde daarop, teneinde na te gaan of geen mensenlevens in gevaar waren alsook om de oorzaken van de ramp op te sporen. De oorzaak van deze overstroming was weldra geen geheim meer. Door de geweldige storm uit het noordwesten, juist op het tijdstip dat één van de hoogste watertijden zich voordeed, was de bruisende watervloed zodanig gestegen dat het water van de haven over de kaaimuur stroomde naar de lager gelegen gedeelten van de stad. Een bres geslagen in de dijk van het kattesas maakte de toestand noch hachelijker. Het water was gedurende deze korte periode zodanig gerezen dat het op sommige plaatsen een hoogte van 1m10 bereikte.
Het brandweerstation was eveneens onder water gelopen tot op een hoogte van 0,25m. Ook de herstellingsput voor de autovoertuigen was volgelopen en de balken welke deze put overdekken waren weggedreven met noodlottig gevolg dat twee aanrukkende brandweermannen, waaronder de schrijver, tot groot jolijt van de aanwezige mannen, recht in doken. Gelukkig kwamen wij er met de schrik en een nat pak van af. Na droge kledij aangetrokken te hebben, zonder een flinke hartversterking te vergeten, waren wij weer op onze post en hebben gelukkig geen hinder meer ondervonden van dit al te fris morgenbad.
Het korps van Veurne kwam eerst ter plaatse maar kon niet beginnen daar het water nog onvoldoende afgenomen was.
Omstreeks 4u30 begon in enkele straten het water af te nemen. Onmiddellijk werden door Veurne
5 pompen en door ons korps 3 pompen in werking gesteld. Het was natuurlijk niet mogelijk al de geteisterden in eens te helpen. We moesten ons beperken tot de meest noodzakelijkste gevallen en vooral optreden bij bakkers, beenhouwers en andere handelszaken welke de gewone bevoorrading van de bevolking moest verzekeren. In de loop van de vroege morgen kwamen nog andere gevraagde korpsen hulp bieden, zodat wij in de eerste uren na de ramp reeds 19 brandweerpompen in werking hadden.
Na het terugtrekken van het water, boden de straten van de stad een troosteloze aanblik. Overal waren grondverzakkingen, de rijwegen en voetpaden waren bezaaid met balken, planken, ledige vaten, vuilnis enz. dat met de watervloed was aangespoeld.
In de huiskamers, kelders en ander vertrekken van de geteisterden was het niet beter gesteld. Meubels, koopwaar, machines, auto’s, alles was in zo een korte tijd volledig vernield of grotendeels waardeloos geworden. De vloed had zo velen van ons in hun slaap verrast, dat voor zij het wel en goed beseften, de woonkamers en kelders in een drijvende en vernietigende warboel hadden herschapen.
Onverpoosd werd gepompt om te redden wat nog te redden was. De korpsen ontzagen zich geen moeite en de grootste mogelijke bijstand werd aan de geteisterden verleend. Zonder onderbreking werd door de hulpverlenende korpsen doorgewerkt tot de maandagmorgen, waarna zij na een korte rustperiode terug na de middag de hulpverlening hervat hebben.
Het korps van Nieuwpoort stond in de bres tot maandagavond 19u. Het Nationaal Hulpkorps dat enkel een zeer korte nachtrust had genomen werkte tot maandagavond 23u om daarop onmiddellijk te vertrekken en hulp te bieden aan de geteisterde streek rond Antwerpen.
De maandagnamiddag kregen wij nog versterking van Diksmuide en Leke. De algemene toestand werd ’s avonds besproken tijdens een vergadering op het stadhuis. Daar werd besloten beroep te doen op meerdere korpsen uit West-Vlaanderen, te meer dat het Nationaal Hulpkorps de stad moest verlaten en het daardoor dringend nodig was in hun vervanging te voorzien.
Vanaf dinsdagmorgen werd systematisch het werk verdeeld. De 16 Hulpverlenende korpsen kregen elk hun aangewezen sector welke zij bewerkten. Behalve de reeds vermelde korpsen kwamen die dag hun hulp aanbieden: Poperinge, Marke, Ieper, Bissegem, Torhout, Vlamertinghe, Avelgem, Wevelgem en Harelbeke. In Totaal werden op de derde dag 27 pompen opgesteld.
Vermelden wij ook nog dat telkens 2 uur voor het hoog water en 2 uur daarna overgepompt werd van uit de riolering naar de haven. Dit was van groot belang omdat de riolen op deze tijdstippen moesten gesloten worden en deze steeds boordevol waren. Naargelang de noodzakelijkheid werden op de riolen 4 tot 5 pompen met groot debiet opgesteld, welke regelmatig het overtollig water uit de riolen overpompten.
De Rode Kruis afdeling Nieuwpoort voorzag de brandweermannen van warme soep en koffie wat ten zeerste op prijs werd gesteld. Dezelfde dag kregen wij het bezoek van onze brandweerinspecteur, de Heer A. Geers, welke samen met onze bevelhebber de korpsen bezocht en hun werking.
’s Avonds waren wij de toestand meester en werd besloten enkele korpsen uit te schakelen, zoals het korps van Leke, Marke, Wevelgem, Vlamertinghe, Ieper Torhout en Avelgem. Het merendeel van deze korpsen zouden reeds van dezelfde dag op de bres staan te Oostende waar hulpverlening ook dringend nodig was.
Op woensdag waren nog de volgende hulpverlenende korpsen aan het werk: Oostduinkerke, Veurne, De Panne, Koksijde, Diksmuide, Poperinge, Bissegem, en Harelbeke. Dit was daarmede ook de laatste dag van deze zo spontane en onvergetelijke hulpverlening.
Het overige van de week bleef het korps van Nieuwpoort nog alleen aan het werk. Op zondag moesten we zelfs vanwege het vriesweer de pompen stilleggen. In de loop van de volgende week werden dan geleidelijk onze pompen en manschappen uitgeschakeld om dan definitief stil te leggen op zaterdagavond 14 februari 1953.
Langs deze weg bedanken we van harte al die mensen welke door hun onbaatzuchtige toewijding, hebben medegewerkt om onze geliefde stad zo spoedig van het zilte zeewater te bevrijden.
Vermelden we vooral de hulpbiedende korpsen, onze Burgemeester alsook onze bevelhebber, die onverdroten en enkel met de gedachte bezield zijn medemensen te helpen, dag en nacht de toestand in handen had en deze ook met een kundig hand heeft weten te leiden.
Hopen wij dat onze stad nooit meer dergelijke ramp mag beleven. Het is veel aangenamer voor de Westvlaamse korpsen in beter omstandigheden hun weg op te slaan naar Nieuwpoort, zoals dit onlangs geschiedde naar het Zomercongres, dan, om in de bittere koude, alhier kelders uit te pompen.
De verslaggever,
Korporaal Calie Roger
Kandidaat-Officier
Nieuwpoort, 24 februari 1953
Het is ook nog eens het vermelden waard dat in de maand februari Zijn Majesteit de Koning op bezoek kwam naar onze geteisterde stad.
Brandweermannen die tijdens de overstroming de helpende hand toestaken waren
Verhaeghe Hector, Verhelst Karel, Cuyle Georges, Demeester Karel, Therssen Cyriel, Desmedt Albert, Mercy Maurice, Mercy Bernard, Rosseel Robert. Reeds sinds enkele jaren gestorven.
Er zijn er nog slechts 2 in leven: David Victor en Bonjé Henri.
Op 1 februari 1953 waren we het laatste schip dat binnenkwam. Het was zware noordwestenstorm op zee met zeer hoog waterpeil. Er was overstroming te Nieuwpoort, Oostende en Zeebrugge. Naar Oostende konden we niet. De sassen waren overstroomd en de deuren niet meer te bedienen. We liepen binnen te Nieuwpoort.
Toen ik thuis kwam was de vrouw dolgelukkig.
Tengevolge van een enorme storm uit het noordwesten, juist op het tijdstip dat één van de hoogste waterstanden zich voordeed, was de bruisende watervloed zodanig gestegen dat het water van de haven over de kaaimuur stroomde naar de lager gelegen gedeelten van de stad. Een bres geslagen in de dijk van het Kattesas maakte de toestand nog hachelijker. Het water was gedurende deze korte periode in de stad zodanig gerezen dat het op sommige plaatsen een hoogte van 1m.10 bereikte.
De Z.527 “Leopold Nera” is volgens vaststellingen en getuigenis van schepen die in de buurt van dit schip visten, tijdens de zware storm in de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 vergaan. Daarbij hebben de vijf bemanningsleden het leven verloren. Van twee opvarenden is het lijk teruggevonden. Het waren deze mensen die de Z.211 van Zeebrugge naar Nieuwpoort overgebracht hebben.
Het verslag van het ongeval is te lezen in het boek “75 jaar onderzoeksraad voor de Zeevaart” bladzijde 162 en 163.
http://www.vliz.be/docs/groterede/GR07_stormvloed.pdf
De storm boven de Noordzee is nauwlettend opgevolgd door verscheidene meteorologische diensten.
De lange duur van de storm met dezelfde windrichting stuwde het water op richting onze kust. Op 6 december is het springtij met waterstanden te Nieuwpoort om 2u41 4m80 - om 14u17 5m01. De voorspellingen voor vrijdag 6 december vermelden een waterpeil om 2u45 van 6m30 tot 6m50. Het hoogste waterpeil sinds de storm van 1953. Daarbij nog de voorspelde stormwind en hoge golven geeft een gevaarlijke toestand voor overstroming.
Uit voorzorg om de kust te beschermen tegen de Sinterklaasstorm heeft de West-Vlaamse gouverneur Carl Decaluwé in de namiddag van 5 december het provinciaal rampenplan afgekondigd in het kader van de Sinterklaasstorm.
Voorzieningen worden getroffen. Op de moeilijke punten worden extra manschappen ingezet.
De civiele bescherming en defensie is ingeschakeld om hulp te bieden en zandzakjes te voorzien waar nodig.
Duizenden zandzakken werden ge-vuld en verdeeld over de ganse kus-strook.
‘Voorkomen is beter dan gene-zen’
De voorbije jaren zijn veel voorzieningen uitgevoerd om de kuststrook te beveiligen tegen stormen en hoge waterstanden maar er bestaan nog altijd zwakke plaatsen. zie kustverdediging
Gevolge de voorspelde hoge waterstand van 6m30 tot 6m50 TWA, stormwind en hoge golven bestaat het gevaar voor overstroming.
TAW is de referentiehoogte waartegenover hoogtemetingen worden uitgedrukt. Een TAW-hoogte van 0 meter is gelijk aan het gemiddeld zeeniveau bij laagwater te Nieuwpoort.
Persbericht 1: Stormvloed in Nieuwpoort.
De stad Nieuwpoort neemt de nodige voorzorgsmaatregelen
In Nieuwpoort werd deze morgen de crisis cel bijeengeroepen waarbij alle nodige hulpdiensten,
stadsdiensten en maritieme diensten aanwezig waren om de stad te beschermen tegen de
stormvloed. Daarbij werd het vooralarm van het nood- en interventieplan afgekondigd.
De stormvloed zal zijn hoogtepunt bereiken tussen 2.30 u. en 3 u. komende nacht. Er wordt een
stijging van de zeespiegel verwacht van ongeveer 6m30. Door de impact van de krachtige windstoten
tot 90km/u zal de golfslag het zeewater nog hoger stuwen.
De civiele bescherming zal 2000 zandzakjes leveren aan de stad Nieuwpoort. Hiermee zal de
Nieuwpoortse brandweer een aaneensluitende lijn bouwen tussen het Kattesas en de Langebrug.
Naarmate er meer zandzakjes beschikbaar zijn zal er een muur gebouwd worden. De technische
dienst van de stad krijgt hulp van het Defensie om extra zandzakken te vullen. Er liggen al 500 stuks
en er komen er nog zeker 2000 bij dankzij Waterwegen en Zeekanaal. De firma Seru voorziet 45 ton
zand om de zakken te vullen.
De stormmuren van 3,5m aan het Loodswezenplein zijn geplaatst in opdracht van afdeling Kust en de
firma Seru zal een kade vormen met paletten bestaande uit stenen in gesloten verpakking langs de
Havengeul op de promenade.
De Diksmuidse brandweer en de Civiele Bescherming staan paraat met zware waterpompen om het
water weg te loodsen van de gevarenzones.
Deze zones zijn de Nieuwpoortse binnenstad en de laagst gelegen wijken nl. Elf Juliwijk,
Jachthavenwijk en de kinderboerderij ‘De Lenspolder’.
Vanaf deze middag worden de promenade en de staketsels volledig afgesloten voor het publiek! De
politie wordt ingeschakeld om waaghalzen op de gevaren te wijzen.
Ook de wagens geparkeerd op het Kaaiplein, de parking aan het Fonteinenplein en de parking aan de
Louisweg moeten verplaatst worden. De parkings worden immers afgesloten uit voorzorg voor
schade aan de wagens.
De crisis-cel is de ganse dag en nacht stand-by en zal enkele uren voor het hoogtepunt van de storm
opnieuw samenkomen. Alle nodige diensten, maar ook de inwoners en de pers zullen consequent op
de hoogte gebracht worden van de huidige situatie. Er werd een noodnummer vrijgegeven voor de
Nieuwpoortse inwoners: 058 22 44 27.
Aan de jachthavens wordt opgeroepen geen mensen op de jachten toe te laten. Daarnaast worden
alle jachten gecontroleerd en worden ze extra goed vastgemaakt.
De Burgemeester,
Ir. R. Crabbe
De heer Burgemeester Ir. R. Crabbe druk in de weer.
Vanuit de crisis cel bezoek naar alle kritiekpunten voor het geven van richtlijnen en het opvolen van de uitvoering.
De brandweer druk in de weer bij het vullen en plaatsen van zandzakken.
De stormwering is geplaatst, en over een lengte van ongeveer 300 m. is een muur gebouwd met paletten betonstenen onderaan afgedicht met zandzakjes.
De politie in de weer met het vrijmaken en afsluiten van kritieke plaatsen als pleinen, parkings en straten. Het waarschuwen in gevoelige zones van de bewoners op mogelijke overstroming en het onderlopen van onder-grondse garages. Het deur aan deur vewittigen voor de voorziene stroom onderbreking uit veiligheid..
In de nacht van 5 op 6 december is waterstand bereikt in Nieuwpoort van 6.33 meter TAW.
De hoogste waterstand ooit gemeten. Een meevaller was dat de windrichting niet pal op de kust was gericht en in sterkte fel was afgenomen. De schade is beperkt gebleven. Het stakelsel verdween geregeld en gepaard met opspattend water onder de golftoppen. De golven in de havengeul waren matig en spoelden weinig over de wandelweg. Hierdoor is ontnapt aan waterschade en overstroming. Golven spoelden geregeld over de palen geplaatst voor de afbakening van de vaargeul ter gewenning van de schepen aan de vernauwing die zal voorkomen bij de bouw van de stormdeur. Enkele boven op de palen geplaatste signaallampen hebben het begeven.
Geen gevaar bij het volgende hoogtij.
Het komende hoogwater van vrijdagmiddag kan nog het alarmniveau van 5.60 meter TAW in Nieuwpoort overschrijden, maar komt in ieder geval veel lager uit dan het peil van afgelopen nacht.
Vanaf de stormwand een muur gebouwd met palletten betonstenen en afgedicht met zandzakken.
Vanaf deze plaats is tot aan de Yachthaven K.Y.C.N. geen voorzieningen.
Een kritische zone is de kaai vanaf het Kattesas tot aan de vismijn. Overstromen van stadsdelen.
Vismijn tot aan Ganzepoot. Gevaar op overstroming van lager gelegen stadsdelen.
Met zandzakken is een dam gevormd met de borstwering.
De voetganger- fietsdoorgang onder de Langebrug zou onder water komen en is afgesltoten.
Aan het sluizencomplex hebben de geplaatste zandzakken hun nut bewezen.
Voor veel bewoners is de storm niet zo hard waargenomen omdat de wind was verzwakt. De sterke wind was niet het gevaar maar wel de hoge waterstand. Daarom werden op laag gelegen plaatsen uit voorzorg pompen geplaatst. Dank aan de waarschuwing, de getrofen maatregelen in de voorbije jaren en voorzorg op het ogenblik is een herhaling van de ramp van 1953 vermeden.
Een depressiekern, een restant van de orkaan Gonzalo, zorgt vandaag over grote delen van de zuidelijke Noordzee voor een noordwester-storm. Er kunnen windstoten zijn van 80 tot 90 km/u, aan de kust kunnen zelfs snelheden tot 100 km/u gehaald worden. Op zee staat een windkracht van 8 tot 9 Beaufort, met pieken tot 120 km/uur.
Omstreeks 1.30 uur bereikt het waterpeil wellicht zijn hoogste niveau. Verwacht wordt dat een krachtige stormwind golven tot drie meter hoog richting vasteland zal blazen. 'Daarmee wordt het alarmpeil ruimschoots overschreden. We trachten maximaal voorbereid te zijn', zegt Vlaams minister van Openbare Werken Ben Weyts (N-VA).
Te Nieuwpoort werden alle maatregelen getroffen ter voorkomen van schade. Voor wateroverlast is geen gevaar geweest. De sterke noordwesterwind met rukwinden verplaatste tonnen zand naar de pleinen en binnenstraten. Een reportage 'De dag nadien' hierover. |
Bij ons tweewekelijks terugkerende omstandigheden van versterkte tijwerking; bij springtij is dan het hoogwater hoger en het laagwater lager dan bij gemiddeld of dood tij; komt voor ruim twee dagen na volle en nieuwe maan, wanneer de werking van zon en maan op de watermassa's op aarde elkaar versterken.
Extreem hoge vloed; sterke verhoging van de zeespiegel langs de kust als gevolg van het samenvallen van springvloed in combinatie met een stormachtige aanlandige (bv. NW) wind.
Er is een stormveld vanaf de Noordpool tot aan onze kust die het water naar ons toe opdrijven.
Volgens de voorspellingen op woensdag, wordt er voor de kust op vrijdag 13 januari omstreeks 13.25 uur een waterstand van 6,35m TAW* voorspeld. Op het moment van deze hoge waterstand kan door de verwachte storm ‘Dieter’ met hoge windstoten een golfhoogte van 2.50m met pieken tot 4 meter voorkomen en wateroverlast veroorzaken. Dit risico is het grootst in de havens.
*TWA – De getijhoogten zijn uitgedrukt in meter ten opzichte van het vergelijkingsvlak van de Tweede Algemene Aanpassing.
Het peil van de landhoofden te Nieuwpoort is 8.50 TWA.
8.50. - 6.35 voorspelde waterstand = 2.15 onder peil van de landhoofden. Een voorspelde golfhoogte van 2.50 is reeds 0.35 boven het peil van de landhoofden = Wateroverlast!!!!!
De voorspellingen zijn zorgwekkend. Een crisis cel volgt de snel veranderende voorspellingen op de voet.
De nodige voorzorgsmaatregelen worden te Nieuwpoort genomen door de verschillende diensten.
- Het staketsel, Loodswezenplein, de weg langs de havengeul, de kaai en de ganzenpoot zijn niet toegankelijk voor het publiek.
- De bewoners van de appartementen aan het Loodswezenplein en de Paul Orbanpromenade worden aangeraden de auto’s in de ondergrondse garages te verwijderend. De liften worden buitendienst gesteld en Eandis is ter plaats om indien nodig de elektriciteit af te schakelen.
- De wagens geparkeerd op het Kaaiplein, de parking aan het Fonteinenplein, de parking aan Storms Harbour en aan de Louisweg moeten verplaatst worden. De parkings worden immers afgesloten uit voorzorg voor schade aan de wagens.
- Aan de jachthavens wordt opgeroepen geen mensen op de jachten toe te laten. Daarnaast worden alle jachten gecontroleerd en worden ze extra goed vastgemaakt.
- Vanaf het Loodswezenplein tot aan de Louisweg is een verhoogde berm aangebracht (800m). Vanaf de Louisweg tot en met de achterhaven worden op de meest cruciale plaatsen over een afstand van 3.2 km zandzakken geplaatst door de technische dienst en de brandweer. De stad beschikt over 30.000 zandzakken
- Daarnaast kan je als inwoner van overstromingsgevoelig gebied in Nieuwpoort maximum 10 zandzakken afhalen aan het stadsmagazijn, J. Van Clichthovenstraat 42 die je ter plaatse kan vullen met zand en dit vanaf donderdag 12 januari van 8 u. tot 20 u. Dit zijn vooral de laagst gelegen wijken nl. Elf juliwijk, Jachthavenwijk en de kinderboerderij ‘De Lenspolder’.
De brandweer en civiele bescherming plaatsen groot debiet waterpompen om bij nood het water weg te loodsen uit de gevarenzones.
In de kustgemeenten zijn rond het middaguur van vrijdag 13 januari de gemeentelijke rampenplannen opgeheven. Die beslissing komt er nu het springtij minder hoog zal pieken dan voorzien. Dat bevestigt het Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust.
Het voorspelde waterpeil van 6.35m werd gelukkig niet gehaald. De metingen noteerden een hoogtij van 5m45.
Ook het springtij van vrijdagnacht om 01.48 uur heeft net als die van vrijdagmiddag niet voor problemen gezorgd. Zo werd in Nieuwpoort een waarde gemeten van 6.00 TAW, net iets meer dan verwacht. Het water steeg vooral in Nieuwpoort-Bad en aan de Kaai tot net onder het overstromingsniveau.
Weersvoorspellingen zijn van cruciaal belang. Ze worden opgemaakt op basis van waarnemingen, die worden verwerkt in computermodellen en de resultaten worden beoordeeld door weerdeskundigen. Vlugge verandering in waarnemingen noodzaken een voortdurende aanpasing. De vernieuwde voorspellingen worden door de cisis cel opgevolgd, en vergen een voortdurende aanpassen het aan het rampscenario. De te treffen maatregels kunnen versterkt of verzwakt worden.
Gelukkig zijn de voorspelde waterstanden op woensdag geëvolueerd naar een lagere waarde op vrijdag de dag van het springtij. De verwacht storm is er gekomen maar de windrichting was niet pal op de kust gericht waardoor de golfhoogte beperkt bleef. Door deze gunstige evolutie zijn we gespaard gebleven van wateroverlast.
De getroffen voorzieningen om de schade te beperken waren enorm maar noodzakelijk.
Kritiek uitbrengen op de getroffen maatregelen is ongepast. De uitvoering van nodige maatregelen vraagt dagen werk met vele manschappen en verscheidene diennsten, moeten tijdig aangevat worden om klaar te zijn voor de kritische momenten.
We moeten waardering hebben voor alen die hebben meegewerkt aan onze beveiliging. Het noodplan en de crisis cel hebben uitstekend gewerkt.
David Dehenauw kreeg heel wat kritiek op de voorspellingen. Antwoord hierop kan u lezen onder deze link.
Gelukkig is wateroverlast uitgebleven. De schade aangericht aan de stranden is groot. Dieter is weg met 1 miljoen kubieke meter strandzand
Vanaf het Loodswezenplein tot aan de Louisweg (800m) is over een groot gedeelte een verhoogde berm uit aarde aangelegd, half op de fietsweg en half op de grasberm.
afdamming aan de Louisweg uitge-voerd met zandzakken |
Voorzieningen aan jachthaven K.Y.C.N, het plein en de weg naar de Kromme Hoek.
Voorzieningen aan de haven, vismijn en het fonteinplein.
Voorzienigen in de achterhaven.
Op 13 januari vroeg op de dag zijn op gevoelige plaatsen voor wateroverlast pompen met een groot debiet uit voorzorg geplaatst. Pomp opgesteld in de Elf Juliwijk.
Zaterdag 14 januari om 14.09u hoog water. Foto's Friede Lox.
Het verplaatsen van de aangelegde verhoogde berm.
Er bestond een verhoogde berm ter bescherming tegen wateroverlast in de graszone naast de weg. Bij de aanleg van de promenade en de groenzone is de verhoogde berm niet heraangelegd. De reden voor de niet heraanleg is waarschijnlijk genomen door de verhoogde uitvoering.
Als maatregel ter voorkoming van wateroverlast is bij de storm in 2013 een muur gebouwd uit palleten straatstenen die daar ter plaats waren, en versterkt met zandzakken (zie storm 2013). Bij deze storm is een berm uit aarde aangebracht deels op de fietsweg en en deels op de grasberm. Bij het vrij maken van de fietsweg is de berm verplaatst in de graszone (is deze voorgoed, of tot na de uitvoering van de stormvloedkering ?).
Het springtij op woensdag 3 januari 2018 kort na de middag onder invloed van de storm Elianor zorgde voor bijzonder hoge waterstanden. Nabij de Ganzenpoot stond het water tot tegen de rand van de voetgangersdoorgang onder de Langebrug. Het water klotste op verscheidene plaatsen over de boord. De brandweer hield een oogje in het zeil bij de sassen en het Albert I monument. Na 14 uur was het gevaar geweken. Voor vele toeristen een spektakel.
Het stormachtige weer aan de kust zorgt voor spectaculaire beelden. Golven op zee tot drie meter hoog, gestuwd door windstoten tot 9 beaufort en het springtij, doen hun uiterste best om aan land te raken.
In Nieuwpoort sloegen dan weer grote golven over het oosterstaketsel en was het voor wandelaars allerminst veilig. Het zeewater kwam ook even boven de dijken kijken nabij het oosterstaketsel, maar niet in die mate dat het problematisch was.
Foto's genomen door Luc David
België heeft voor het eerst de naam van de storm bepaald, sinds het meedoet met de Europese naamgeving. En Odette is meteen de moeite: een noordwesterstorm met windsnelheden tot 110 kilometer per uur aan de kust en tot 120 kilometer per uur op volle zee.
Storm Odette heeft heel wat schade veroorzaakt, vooral aan de Belgische kust.
Het ging aan de kust vooral om stukgewaaide strandcabines, terassen, weggewaaide voorwerpen van balkons .....
Straten en pleinen zijn duinen geworden. Geparkeerde auto's bedolven onder het zand. Wegen versperd en afgesloten voor verkeer. Het openbaar vervoer verhinderd. De kusstram reed zich vast in het zand tussen Raversijde en Middelkerke.
Ook enkele wandelaars raakten gewond aan de kust. Zo was in Nieuwpoort de tussenkomst van een ambulance nodig voor twee wandelaars die meegetrokken werden door de wind. Ze hadden snijwonden en moesten hechtingen krijgen.
**********************
Geraadpleegd:
- boek "Nieuwpoort-Bad - Geschiedeniskundige schets van de badplaats en van de Sint-Bernardusparochie" - Pieter Declertq
- boek "Nieuwpoort-Bad vroeger en nu" - lucien Billiet
- www.brandweer-nieuwpoort.be - relaas van brandweerkorporaal Calie Roger - over de overstromingsramp.
-
Vliz
- KMI
- pers
- Internet