VEERDIENST NIEUWPOORT

Veerdienst.

11 oktober 1898 :
De veerdienst (waarschijnlijk maar tijdens de zomermaanden ?) werd uitgebaat door de familie Verknokke.

Bij koninklijk besluit van 11 oktober 1898 werd op “de kille der haven” een openbare overzetdienst opgericht. De te heffen rechten waren als volgt :  5 centiemen tot 25 kg vracht en verder 5 centiemen per 25 kg.

jachtclubgebouw bij de vuurtorenMet de overzet kon men op een gemakkelijke manier van de linker- naar de rechteroever. Het was een attracrie voor de toeristen.
In opdracht van de grootgrondbezitter Henri Crombez is op de rechteroever een golfterein aangelegd. Bij het ingebruiknemen in 1907 van het golfterrein kwam het veerbootje heel goed van pas. Het meerde aan nabij het oostenstaketsel. Vandaar liep er een houten wandeldijk naar de tramterminus van Lombardsijde. Zijn jachtpaviljoen, in de nabijheid van de vuurtoren, kreeg de functie van clubhuis, tearoom, restaurant en hotel.

Postkaarten golfterein

De overzet vóór 1914.

veerdienst voor 1914   veerdienst voor 1914   veerdienst voor 1914

Deze veerdienst zou na de oorlog 1914 – 1918 terug ingelegd zijn tot in het jaar 1920.

veerdienst na de oorlog   veerdienst na de oorlog

Vanaf 1920 werd de veerdienst meer officieel. De veerdienst kwam onder het toezicht van de dienst van de kust, van het ministerie van openbare werken. Deze “job” van de “overzet” kon worden bekomen voor negen jaar bij “insteken”  Voor een bepaalde som per jaar kreeg de laagste aanbieder deze dienst toegewezen.

Januari 1920 : werd Emiel Goderis de eerste veerman.

De eerste veerman Emiel Goderies uit de Havenstraat 11 te Nieuwpoort, kwam zich te Nieuwpoort-bad vestigen op 1 juni 1927.

Periode 1918 - 1923.

kaart periode 1918 - 1923   kaart periode 1918 - 1923

De dienst zelf wordt er verzekerd van zonsop- tot zonsondergang. Aan boord mogen twintig personen worden meegenomen. De veerman moest iedere dag ter beschikking staan. Bij eventuele vakantie moet zijn vervanger aanvaard zijn door het bestuur van de waterwegen. De regeling van het veergeld werd officieel vastgelegd volgens het koninklijk besluit van 12 januari 1901. In 1927 waren de tarieven als volgt : 1 persoon: 50 centiem; lasten tot 25 kg : 40 centiem; een hond: 30 centiem ; een fiets, krui- kinderwagen: 50 centiem. Er kon zelfs een weekabonnement worden genomen voor 3,60 fr. Dit was gangbaar van maandagmorgen tot zaterdag avond en het was goed voor vier overvaarten per dag. Het laatste jaar dat er veergeld werd geïnd, nl. in 1975 (bij Kon. besl. van 23 december 1975 werd het veergeld afgeschaft van 1 januari 1976 af) waren volgende prijzen gangbaar bij “den overzet”: 1,5 fr. per persoon, eveneens 1,5 fr. voor een fiets, een krui- of kinderwagen en per 25 kg reisgoed ; 1 fr. voor een hond.  Gelukkig wisten de meeste reizigers in de 60er en 70er jaren deze vooroorlogse miniprijzen uit eigen beweging wat “af te ronden”. Want winstgevend was de veerdienst niet altijd, vooral in de jaren na de eerste wereldoorlog.

veerdienst met roeiboot


De overzet kon rekenen op veel interesse:
- de duinen daar vormden tijdens de oorlog 1917 - 1918 de frontlinie van de Duitsers, veel ijzer en koper was daar te verzamelen voor verkoop
- tijdens de zomermaanden zochten daar veel toeristen naar oorlogs-souveniers
- op 1 juli 1927 is het golfterein opnieuw in gebruik genomen en veel toeriten bezochten het clubhuis met cafetaria
- in oktober 1939 is het golfterein verkocht aan het Belgisch Leger, wat het overzetten niet ten goede kwam

 

Reeds in 1887 ijverde Benjamin Crombez voor een 'zweefbrug' over de Ijzermonding. "Quelle attraction pour notre belle station balnéaire, comme pour Ie littoral entier!" (184 Gordts 1984, p. 111.). Crombez wou het duinengebied aan de oostelijke oever van de Ijzennonding transformeren tot het spiegelbeeld van Nieuwpoort-Bad. Deze uitbreiding zou met de bestaande badplaats verbonden worden door een monumentale gietijzeren zweefbrug.
Indien het voorstel niet was afgekeurd, behoorde Nieuwpoort-Bad samen met Portugalete (Spanje), Bizerte (Tunesië) en Rouen (Frankrijk) tot de vier enige plaatsen in de wereld met een monumentale zweefbrug.

schets zweefbrugGordts 1984, p. 109. De nieuwe brug over de ongeveer 80 meter brede Ijzermonding zou een kleinschalige versie moeten worden van de brug die te Rouen de 150 meter brede Seine overspant. Langs beide oevers van de Ijzermonding zouden zoals in Rouen twee monumentale ijzeren pylonen opgericht worden. Tussen de twee torens zou een ijzeren gebinte bevestigd worden op een vijftigtal meter hoogte zodat schepen er gemakkelijk onderdoor zouden kunnen varen. Hieraan zou een chassis op wielen gemonteerd worden dat door aandrijving van een elektrische motor tussen de twee pylonen zou kunnen bewegen. Een grote kooi zou tenslotte met stalen kabels aan dit chassis gehangen worden zodat passagiers en voertuigen zwevend op enkele meters boven het water van de ene naar de andere oever getransporteerd zouden kunnen worden.

Plan 1923 met aanduiding geplande brug:

plan 1923 met plaat brug

januari 1937 : Albert Goderis neemt de dienst over van zijn vader.

Albert Goderis in de volksmond “de Witten” genoemd omdat, “Berten  van de overzet” met zijn witte haardos heel wat gelijkenis vertoonde met de hoofdfiguur van de film “De Witte”, in die jaren overal heel goed gekend, nam van zijn vader de veerdienst over.

eerste huisje voor de overzet

 

 

Oorspronkelijk stond nabij de houten aanlegsteiger op de linkeroever een houten barak, een schuiloord voor de veerman. In 1946 kwam er dan een witgekalkt stenen huisje. Dat diende heropgebouwd te worden na de Sint-Ignatiusvloed in 1953 toen in de dijken van de havengeul aldaar bressen werden geslagen en een ganse landstrook onder water kwam te staan, tot bijna tegen het treinstation.

 

 


eerste veermanhuisje   veermanhuisje heropgebouwd na vernieling door poverstroming

Veerhuis ten tijde van Daniēl Beyen.

 

  Veerhuis gebouwd ter vervanging van het venielde na de Sint-Ignatiusvloed in 1953.

veerdienst omstreeks 1950

 

 

 

Veerdienst omstreeks 1950.

 


 



1 februari 1953 storm.

krantenknipsel

 

 

 

Krantenknipsel Visserijblad 19 juni 1953.

 

 

 

21 april 1962 : Daniēl Beyen werd de nieuwe veerman.

De eerste veerman die zijn roeiboot uitrustte met een hulpmotor.

1 april 1968 : Lucien Debacker.

De houten aanlegsteiger.

houten ponton veerdienst

Tijdens april 1974 : was er geen veerdienst.

1 mei 1974 : Wilfried Van Craynest.

Op 1 januari 1976 is het veergeld afgeschaft. De veerdienst werd druk gebruikt door beroepsmilitairen die hun basis hadden op de oosteroever. De talrijke kruisnetvissers op het oosterstaketsel waren een vaste klant. Het toerisme zat in de lift en bracht ook heel wat klanten.

1 augustus 1977 : Roland Dujardein, veerman die de “overzet” verzekert met een  motorboot.

De jol die reeds uitgerust was met een motor is vervangen door een metalen platbodem. De voorsteven werd voorzien van een trap en twee leuningen.

metalen platbodem aan pontom - inzet detail opstap en leuningen

De houten steigers werden lelijk aangevreten en waren in de zeventigerjaren dringend aan herstelling of vervanging toe. Van die te bouwen in het dure exotische hout was absoluut geen sprake meer. Op 10 september 1979 werd door de Zeebrugse aannemer Depret begonnen aan de totale vernieuwing van de aanlegsteigers. De kostprijs bedroeg 8.043.822 fr. Het beton van de nieuwe steigers betekende echter meteen een verdere teloorgang van een stukje folkloristische charme, iets dat reeds eerder was ingezet toen halverwege de zestigerjaren de “jollen” en de roeispanen werden vervangen door de hulpmotor.

betonnen steiger

1 februari 1983 : Dirk Jacobs

De werkgever van Dirk Jacobs werd de Dienst Verkeer en Infrstructuur van het Vlaams Gewest.

infobord

 

De veerman moest zelf instaan voor twee vaartuigen, buitenboordmotor, roeiriemen, anker en nog meer. De verzekering was een grote kost. Hij moest beschikken over een zwembrevet en het brevet van schipper. Het stalen vaartuig kon 20 personen meenemen. In de wintermaanden was het kalm. In de verlofmaanden was het dan zeer druk met piekdagen van achthonderd personen.

 

 


Een groep wacht op de overzet.

een groep aan de overkant staat te wachten op de overzet

aanlegsteiger

aanlegsteiger

aanlegsteiger veerboot met passagiers   Drc Jabobs

Dirk was altijd aanwezig maar de weergoden verhinderden soms de overzet.

Onder normale omstandigheden was zelfs een goede stielkennis nodig om stroming en wind in te schatten en te beheersen.

Nooit heeft Dirk met het veer een ongeval gehad.

  storm - golven
veerhuisje + Dirk in gesprek met wandelaars   bekendmaking inrichten overzetdienst

Het gebeurde wel eens dat hij een speciale bezoeker had. Deze keer was het wel uitzondelijk. Een zeehond.

zeehond rustend op de traphelling   zeehond rustend op de traphelling

In 1991 wilde de overheid om besparingsredenen de veerdienst stoppen. Een petitie had veel deelnemers, en heel wat instanties hadden bezwaren. Het gevolg was, dat de veerdienst mocht verder gezet worden.

Sedert 1992 behoort deze veerdienst tot de bevoegdheid van de gemeenschapsminister van verkeer, buitenlandse handel en staatshervorming.

Rond 2000 kwam de vraag in het kader van het kustactie-project de veerboot te moderniseren. De toegankelijkheid werd ter discutie gesteld voor personen met een handicap en kinderwagens. De aanleg van een fietsroute door het duinenreservaat vereiste de overtocht van fietsen. Om dit te verwezenlijken zal de overheid zelf instaan voor de explotatie van de nieuwe en grotere vaartuigen.

Dirk Jacobs geplaagd door erger wordende rugklachten, vaarde eind april 2006 voor de laatste maal.

Op zaterdag 26 augustus 2006 is Dirk Jacobs ingehuldigd voor zijn jarenlange trouwe inzet van de veerdienst. Uit de hand van schepen Xavier Braet kreeg hij een onderscheiding.

Dirk Jacobs was een vertrouwd gezicht, kende de ijzermonding op zijn duim. Vele sportvissers en toeristen hebben van zijn diensten genoten. Een fooi was graag gegeven.

Met Dirk verdwijnt een stukje nostalgie.

Vanaf 1 mei 2006.

In afwachting van de nieuwe aanlegsteigers en vaartuigen bleef de overzet verzekerd door staatspesoneel van de DAB VLOOT (Dienst Afzonderlijk Beheer).

Enkele aanpassingen werden uitgevoerd naar nieuwe voorschriften voor veiligheid. Vanaf dan was de bemanning met twee personen.

De twee metalen vaartuigen van Dirk bleven in gebruik. Ze kregen een onderhoud- en opknapbeurt en de naam "Neptunus". Op beide steigers is een oproepbel, vlaggenmast en reddingsboei geplaatst. Witte vlag veer in gebruik, rode vlag, geen veerdienst. Indien het veer niet bemand was, moest men de bemannig oproepen met de bel.

collage aanpassingen

collage overtocht

Bouw aanlegsteigers nieuwe overzetdienst.

De voorbereidende werken werken voor het plaatsen van de loopbruggen en de pontons voor de nieuwe overzet zijn gestart na het groot verlof 2010. Het kuisen van de oever, het slaan van damplanken en het heien van steunpalen.

collage bouw nieuwe aanlegsteigers

Het plaatsen van de steunpalen voor de loopbrug en de bevestiging van de pontons.

steun passerelle   steun passerelle
 
steun passerelle

ochtendopname werken

collage werken

ponton gelegd

13 juli 2011: de nieuwe aanlegsteigers en vaartuigen.

Op 13 juli 2011 kwam Vlaams Minister van Mobiliteit en Openbare werken Hilde Crevits de nieuwe veerdienst inhuldigen.

inhuldiging nieuwe veerdienst

collage foto's van de veerboot

De eerste fietser voor de nieuwe overzet Luc David.

overset van de eerste fietser Luc David

De veerboot 'De Nieuwe Visie' is één van de drie veerboten die ontworpen is samen met kunstenaar Roger Raveel. Het nieuwe veer zal dagelijks varen van 's morgens tot 's avonds, als het weer het toelaat, en is gratis. Het veer is toegankelijk voor mensen met een beperking en veilig voor gezinnen met jonge kinderen. De veerboot kan 50 voetgangers en 20 passagiers met fietsen vervoeren. De infrastructuur bestaat uit stalen pontons die ruim 30 meter lang en 10 meter breed zijn. Ze zijn vanaf de steigers bereikbaar via een veilige loophelling.

De nieuwe aanmeerinfrastructuur bevindt zich op de Paul Orbanpromenade en op de rechteroever naast het natuurgebied "De IJzermonding". Meteen is een verbinding gerealiseerd voor de kustfietsroute, en het veer legt ook een link in de kustwandelroute. Raveel ontwierp ook de tekening op de scheepsromp. Er is gekozen voor boten op zwavel-arme brandstof om het milieu niet te belasten. De aanleginfrastructuur is gebouwd in opdracht van de afdeling KUST. De DAB VLOOT, de reder van de Vlaamse overheid leverde de veerboten. De twee entiteiten maken deel uit van het agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK).

veerboot "De Nieuwe Visie"

Veerboot lengte 15,3 m. - breedte 5,3 m. - diepgang 1,5 m. - maximum snelheid 7,6 knopen - capaciteit 50 personen - 20 fietsen - 5 rolstoelen.

collage

ponton met massa wachtende passagiers

passagiers op de boot

De nieuwe veerboten bleken van meet af aan een groot succes. Op het veer in Oostende tikte de teller op 22 augustus 2012 af op 635.521 bezoekers terwijl het havenveer in Nieuwpoort na de middag met 364.479 passagiers de kaap van één miljoen bereikte.

Rita Despodt, passagier nummer één miljoen, liet zich de aandacht welgevallen. ‘Ik neem zeer regelmatig de veerdienst’, vertelt ze. ‘We rijden met de wagen tot in Lombardsijde, maken dan een wandeling door het natuurreservaat naar de oosteroever om daar de veerboot te nemen naar Nieuwpoort-Bad'. Ik deed dat trouwens vroeger ook al, toen de overzet nog gebeurde met een klein bootje.

 

Het veer past in de oversteek van de IJzer bij de "Kustwandel en fietsroute".

Bezoekers aan Nieuwpoort-Bad kunnen door gebruik te maken van het veer het natuurreservaat bezoeken.

Veerhuisje.

veerhuisje goed onderhouden

 

 

 

Het veerhuisje staat voor de residentie "Den Oever". Bij de bouw van de residentie is de kopers wijs gemaakt dat het huisje zou verplaatst worden. Het was voor de onderste apparte-menten een belemmering van het mooie zicht op de havengeul. Van de beloofde verplaatsing is nooit iets gekomen. Stilaan is het in verval gekomen tot ergernis van velen.

 

huisje in verval
 
achterkant huisje
aanplakbrief bekendmaking stedebouwkundige vergunning tot slopen
 

18 mei 2012 de aanplakbrief "Bekendmaking afgifte stedebouwkundige vergunning"

                             SLOPEN

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Op 28 juni 2012 is het huisje gesloopt.

het huisje   bescherming weg   bescherming weg

Strikte reglementering is te volgen voor de verwijdering van het asbest golfplaten dakbedekking.

afnemen asbest dakbedekking   afnemen asbest dakbedekking
afbraak huisje  
 

Afbraak pontons overzet.

De afbraak van de beide pontons is gestart begin maart 2012.

De ponton op de linkeroever werd het eerst afgebroken. Enkele steunpalen in de dijkhelling zijn gedeeltelijk afgebroken om terug op te bouwen voor het plaatsen van een ponton voor bevestiging van meettoestellen.

afbraak ponton linkeroever   afbraak ponton linkeroeve
     
afbraak ponton linkeroeve   afbraak ponton linkeroeve

Afbraak ponton op de rechteroever.

afbraak ponton op de rechter oever

ponton in de mist

Populaire veerdienst in havengeul ligt stil.
Helling op rechteroever verkeert in te slechte staat.

Op de rechteroever zijn al sinds 2012 werken aan de gang zonder onderbreking van de veerdienst.
De helling van de rechteroever is in slechte staat en dient vernieuwd. De Sinterklaasstorm bracht bijkomende schade en versnelde de noodzaak tot uitvoering.
De veiligheid tijdens de werken kan niet verder worden gegarandeerd waardoor de veerdienst heeft stopgezet.

Sinds 23 november vaart de veerboot niet meer uit. De veerdienst maakt deel uit van de fiets- en wandelroute Kust, maar ook de plaatselijke bevolking gebruikt de korte verbinding tussen Nieuwpoort en Lombardsijde. Niemand wist van iets en er is nooit over gecommuniceerd.

Het vernieuwen van de helling is een omvangrijk werk en voor een langere periode. Het veer kan niet over zo een lange periode worden stopgezet. Een tijdelijke oplossing is uitgewerkt.

omzendbrief werken oosteroever

Infoborden met instucties voor gebruikers.

We maken de overtocht naar de tijdelijke aanlegponton op rechteroever.

collage overvaart naar tijdelijke aanlegsteiger

De terugtocht naar de linkeroever.

overtocht van tijdelijke aanlegponton rechteroever naar westeroever

De officiële veersteiger, aan de voet van de rechteroever is vanaf vrijdag 3 oktober 2014 opnieuw toegankelijk voor fietsers, rolstoelge-bruikers en voetgangers.

 

  de werken worden verder gezet

Legendarische veerbootje Neptunus.

Op 16 mei 2010 is het veerbootje Neptunus voor zijn laatste onderhoudsbeurt uit hat water gelicht.

onderhoud Neptunus   onderhoud Neptunus

Vrienden van Neptunus wensen het uit de vaart genomen bootje te renoveren.

persartikel renovatie verbootje Neptunus

Krant van West-Vlaanderen 8 augustus 2015

pers - veerdienst vaart periodiek te nieuwpoort

Krant van West-Vlaanderen 21 augustus 2015

krantenartikel veerdienst blijft voortaan gesloten op weekdagen

Vaarperiode van de veerboot vanaf 1 oktober 2015

vaarperiode van de veerdienst vanaf 1 oktober 2015

beperking overzet - Ben Weyts

KW 4 augustus 2017

artikel veerdienst blijft varen tijdens de maand september

KW 2020/03/20

pers kw 20200320 bijkomende periode 15 - 30 juni september 1 tot 15

Mededeling

Door werken bouw storvloedkering is het oosterstaketsel voor onbepaalde tijd niet bereikbaar.
Voor het bereiken van de vuurtoren en de oversteek duinen is een door Natuur en Bos voor de duur van de werken door het natuurresevaat een weg aangelegd.

juli 2023 - Agentschap maritieme dienstverlening en kust

HLN 2023-10-06

pers electriche veerboot

Oktober 2023 electrische veerboot.

elektrische veerboot aangemeerd in de haven

De elektrische veerboot aangemeerd in de haven te Nieuwpoort.

De electrische veerboot aan ponton rechter oever tijdens proefvaart .

Wachtenden op linker oever naar veerboot.

Opstappen.

Naar de overkant.

plaatsing electrisch stopcontact op ponton

Electrische laadpaal op ponton.

Weetje

In 2022 werden er in totaal in Nieuwpoort 65.235 tweewielers en 137.622 voetgangers overgezet.

Film bouw veerboot

Bibliografie:
"NIEUWPOORT-Bad vroeger en nu"  Lucien Billiet
" DE OVERZET" te Nieuwpoort-bad Jaques Beun
Steven Vanden Borne
Kunstwetenschappen en Archeologie
Rolnummer 71069
LICENTIAA TSVERHANDEllNG: Een architectuurhistorisch onderzoek naar de zeedijk van Nieuwpoort-Bad (1864-2006)
Promotor: Prof. Dr. Thomas Coomans
foto's inhuldiging nieuwe overzet - Luc David                     
persartikels
info MDK                                                                                                                                            :